ปลูกกระดูกฟันก่อนฝังรากฟันเทียมจำเป็นหรือไม่
ศูนย์ : ศูนย์ทันตกรรม
บทความโดย : ทพ. วุฒิพงษ์ เหล่าอมต
การทำรากฟันเทียม หรือรากเทียม เป็นการทดแทนฟันแท้ที่สูญเสียไปได้ดีที่สุด กระบวนการรักษาคือการยึดฟันเข้ากับกระดูกขากรรไกรด้วยรากเทียม โดยสภาพกระดูกของแต่ละบุคคลมีลักษณะ ความแข็งแรง การสลายของกระดูกที่แตกต่างกัน รวมทั้งการสูญเสียฟันในระยะยาว ทำให้กระดูกฟันละลายซึ่งไม่เพียงพอต่อการทำรากเทียม ดังนั้นทันตแพทย์อาจจะให้ทำการปลูกกระดูกฟันก่อนการฝังรากเทียม โดยการเสริมกระดูกฟัน เป็นอีกหนึ่งวิธีของการรักษาที่ทำให้มีฟันที่แข็งแรงสมบูรณ์มากขึ้น
สารบัญ
ปลูกกระดูกฟันก่อนฝังรากเทียมจำเป็นแค่ไหน
การปลูกกระดูกฟัน เป็นการเสริมกระดูกฟัน หรือเติมกระดูกบริเวณขากรรไกร จะใช้รักษาในกรณีที่ปริมาณของกระดูกขากรรไกรไม่สมบูรณ์หรือมีไม่เพียงพอที่จะรองรับการฝังรากเทียม เนื่องจากรากฟันเทียมต้องยึดแน่นกับกระดูกขากรรไกร เข้ากับเหงือกและฟัน หากกระดูกขากรรไกรบางหรือแข็งแรงไม่พอ จะทำให้ไม่สามารถยึดฟันเทียมเข้ากับขากรรไกรและเป็นสาเหตุหนึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้การทำรากเทียมล้มเหลวมีการโยกหลุดออกได้
โดยการปลูกกระดูกฟันนั้นจะมีกระดูกอยู่ 3 ชนิดที่นำมาปลูกทดแทน ได้แก่ กระดูกของผู้เข้ารับการรักษาเองถือว่าเป็นกระดูกที่นำมาใช้แล้วดีที่สุด กระดูกจากสิ่งมีชีวิตอื่น (กระดูกสัตว์) และกระดูกสังเคราะห์ ทำจากวัสดุสังเคราะห์ เช่น เซรามิก แคลเซียม ฟอสเฟต เป็นต้น
วิธีการปลูกกระดูกฟันก่อนฝังรากเทียม
วิธีการปลูกกระดูกฟันมีหลายประเภท โดยมีระยะเวลา ขนาดและปริมาณของการปลูกถ่ายกระดูกเช่นเดียวกับพื้นที่หรือตำแหน่งที่ต้องการปลูกถ่ายกระดูกนั้นๆ แต่ที่นิยมทำในปัจจุบัน ได้แก่
- การปลูกถ่ายกระดูกเบ้าฟัน มักทำในกรณีกระดูกฟันแคบ หรือความกว้างของสันกระดูกเบ้าฟันไม่เพียงพอที่จะรองรับการฝังรากเทียม รวมทั้งป้องกันไม่ให้กระดูกขากรรไกรบนและล่างเสื่อม วิธีนี้อาจทำได้ในการฝังรากเทียมภายหลังการถอนฟัน เพื่อลดความเจ็บปวด
- การปลูกถ่ายกระดูกสันขากรรไกร เป็นการเพิ่มพื้นที่ความยาวของกระดูกขากรรไกรเพื่อรองรับการฝังรากเทียม
- การปลูกถ่ายกระดูกแบบชิ้น เพื่อเพิ่มขนาดความหนาหรือปริมาณกระดูกโดยใช้กระดูกของผู้เข้ารับการรักษาเองในการปลูกถ่าย ส่วนใหญ่ใช้เวลาประมาณ 4-6 เดือนก่อนการทำการฝังรากเทียม
- การปลูกถ่ายกระดูกในไซนัสและการผ่าตัดยกเลื่อนตำแหน่งของโพรงอากาศไซนัส เป็นการปลูกกระดูกบริเวณฟันหลังบนเพื่อให้กระดูกสูงขึ้นให้เชื่อมโยงกันกับโพรงไซนัส หรือโพรงอากาศข้างจมูก เหมาะกับกรณีที่ไซนัสย้อยลงมาจนทำให้กระดูกในฟันหลังบนสูงไม่พอที่จะฝังรากฟันเทียม ป้องกันไม่ให้รากเทียมหลุดเข้าไปในไซนัส ส่วนใหญ่ใช้เวลาประมาณ 8-12 เดือนก่อนการทำการฝังรากเทียม
ขั้นตอนการปลูกกระดูกฟันก่อนฝังรากเทียม
ก่อนการปลูกกระดูกฟันทันตแพทย์จะตรวจเช็กช่องปาก ตรวจฟันเพื่อวางแผนการรักษา โดยกระดูกที่จะนำมาปลูกถ่ายนั้น ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของทันตแพทย์ผู้ให้การรักษา ในการเลือกประเภทของวัสดุที่จะนำมาใช้งานให้เหมาะสมกับลักษณะทางกายวิภาคของผู้เข้ารับการรักษาแต่ละท่าน โดย
- กรณีใช้กระดูกของผู้เข้ารับการรักษา ทันตแพทย์จะตัดกระดูกของผู้เข้ารับการรักษา จากส่วนอื่นมาปลูกถ่ายบริเวณกระดูกขากรรไกรที่มีปัญหา
- กรณีใช้กระดูกวัสดุสังเคราะห์ ทันตแพทย์จะนำวัสดุมาปลูกถ่ายทันที
- หลังจากปลูกกระดูกฟันเสร็จ จะต้องรอให้กระดูกที่ปลูกใหม่สมานกับกระดูกเดิมจนสามารถฝังรากฟันเทียมได้ภายใน 3-6 เดือน หรือขึ้นอยู่กับวิธีการปลูกกระดูกฟัน
- เมื่อกระดูกฟันแข็งแรงแล้ว ทันตแพทย์จะฝังอุปกรณ์รากเทียมลงบริเวณกระดูกขากรรไกรและรอการสมานเชื่อมระหว่างวัสดุรากเทียมที่ทำจากโลหะไททาเนียมกับกระดูกของผู้ป่วย จากนั้นจึงใส่ตัวยึดรากฟันเทียมกับครอบฟันและตัวฟันปลอม
การปฏิบัติตัวหลังปลูกกระดูกฟัน
- ภายใน 24 ชั่วโมง หลังจากปลูกกระดูกฟันเสร็จ ควรระมัดระวังการกระทบกระเทือนภายในช่องปาก และรับประทานอาหารเหลวหรืออาหารอ่อน ไม่ดูดหลอดจนแผลที่ได้จากการผ่าตัดจะหายดี
- ควรทำความสะอาดช่องปากด้วยการบ้วนปากเบาๆ
- ห้ามดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด และงดสูบบุหรี่ เพราะแอลกอฮอล์จะทำให้แผลหายช้า ทำให้เลือดไหลไม่หยุด และบุหรี่จะทำให้การรักษาในการปลูกถ่ายกระดูกได้ผลช้าลงและไม่สำเร็จ
- ห้ามออกกำลังกายหนักและทำกิจกรรมใน 1-3 วันแรก เพื่อให้การรักษาและแผลของหายเร็ว
- แพทย์อาจจ่ายยาระงับปวดเพื่อลดอาการปวดแผล ควบคู่กับยาปฏิชีวนะในช่วง 1-2 สัปดาห์แรก และจะนัดติดตามผลการรักษาหลังจากผ่าตัด 1 สัปดาห์
- หากมีอาการปวด เลือดออก มีอาการบวมเพิ่มมากขึ้น หรือมีไข้ มีการหายใจอุดกัน หรือมีปัญหาด้านการกลืน ให้รีบเข้าพบแพทย์ทันที
- ในการปลูกกระดูกฟันอาจใช้เวลาประมาณ 3 – 6 เดือน หรือมากกว่าเพื่อให้กระดูกที่ปลูกรวมเป็นหนึ่งเดียวกันกับกระดูกของเรา เมื่อประสานกันดีและแข็งแรงแล้ว ถึงจะสามารปลูกฝังรากเทียมได้
หากใครประสบปัญหากระดูกน้อยหรือไม่เพียงพอที่จะฝังรากฟันเทียม การปลูกกระดูกฟันเป็นอีกหนึ่งวิธีของการรักษาที่สามารถช่วยให้คุณสามารถฝังรากฟันเทียมได้ รวมทั้งควรปรึกษาทันตแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง ในการประเมิน พร้อมตรวจสุขภาพช่องปากอย่างละเอียด และเลือกวิธีรักษาที่เหมาะสม เพื่อช่วยให้การรักษาฟันของเราประสบความสำเร็จมากที่สุด
ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย
บทความทางการแพทย์ศูนย์ทันตกรรม