อุบัติเหตุนิ้วขาด ผ่าตัดต่อนิ้วกลับได้ ความหวังใหม่สำหรับผู้บาดเจ็บ
ศูนย์ : ศูนย์กระดูกและข้อ
บทความโดย : นพ. เกรียงศักดิ์ พิทักษ์อวกาศ
การบาดเจ็บ หรืออุบัติเหตุนิ้วขาด หรือมือขาด พบได้หลายรูปแบบ ทั้งการขาดหายของเนื้อเยื่อเพียงอย่างเดียว และการขาดหายของเนื้อเยื่อร่วมกับมีการหักของกระดูก ซึ่งการบาดเจ็บที่ทำให้นิ้วขาด หรือมือขาดเป็นเหตุการณ์ฉุกเฉินที่ต้องได้รับการดูแลอย่างทันท่วงที ด้วยการผ่าตัดต่อนิ้ว (Digital replantation) ที่ช่วยให้ผู้ป่วยที่สูญเสียนิ้วหรือส่วนหนึ่งของนิ้วมือไป ได้มีโอกาสที่จะได้นิ้วกลับคืนมา และสามารถใช้งานได้อีกครั้ง การผ่าตัดนี้ต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของแพทย์เฉพาะทางด้านจุลศัลยกรรม (microsurgery) ซึ่งเป็นการผ่าตัดที่มีความละเอียดสูงมาก
สารบัญ
การผ่าตัดต่อนิ้ว ทำในกรณีใดบ้าง
การผ่าตัดต่อนิ้ว (Digital replantation) เป็นการผ่าตัดที่ซับซ้อนและต้องใช้ความเชี่ยวชาญสูง แพทย์จะพิจารณาหลายปัจจัยก่อนตัดสินใจว่าจะทำการผ่าตัดหรือไม่ โดยทั่วไปแล้ว แพทย์จะพิจารณาผ่าตัดต่อนิ้วให้กับผู้ป่วยที่มีบาดเจ็บดังต่อไปนี้
- นิ้วโป้งขาด เนื่องจากนิ้วโป้งมีบทบาทสำคัญในการหยิบจับสิ่งของ
- นิ้วขาดหลายนิ้ว หากขาดหลายนิ้ว การผ่าตัดต่อกลับจะช่วยฟื้นฟูการทำงานของมือได้มากขึ้น
- นิ้วขาดในเด็ก เด็กมีศักยภาพในการฟื้นตัวและการเติบโตที่ดีกว่าผู้ใหญ่ ทำให้การผ่าตัดต่อนิ้วในเด็กมักได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า
- นิ้วขาดในตำแหน่งที่อยู่ปลายต่อข้อกลางนิ้วมือ การผ่าตัดต่อกลับในตำแหน่งนี้มักให้ผลลัพธ์ที่ดีกว่าตำแหน่งอื่น ๆ
วิธีการเก็บรักษาชิ้นส่วนที่ขาด
ผู้ป่วยหรือผู้ที่นำส่งควรนำชิ้นส่วนต่าง ๆ ที่ขาดมาให้ครบ โดย
- ห้ามเลือด ใช้ผ้าสะอาดกดบริเวณที่เลือดออก
- ห่อชิ้นส่วน ห่อชิ้นส่วนด้วยผ้าสะอาดหรือถุงพลาสติกที่สะอาด
- แช่ในน้ำแข็ง นำห่อที่ใส่ชิ้นส่วนไปแช่ในน้ำแข็ง (ห้ามสัมผัสน้ำแข็งโดยตรง) เพื่อชะลอการตายของเซลล์
- อย่าล้างด้วยน้ำสบู่ การล้างด้วยน้ำสบู่จะทำให้เซลล์เสียหายได้
- อย่าแช่ในน้ำเปล่า การแช่น้ำเปล่าอาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้
- อย่าแช่แข็ง การแช่แข็งจะทำให้เซลล์เสียหาย
วิธีการผ่าตัดต่อนิ้ว
แพทย์จะทำการประเมินสภาพของผู้ป่วยและชิ้นส่วนที่ขาด เพื่อวางแผนการผ่าตัดที่เหมาะสม โดยขั้นตอนการรักษา ได้แก่
- การดมยาสลบ ผู้ป่วยจะได้รับการดมยาสลบเพื่อไม่รู้สึกตัวระหว่างการผ่าตัด
- การตัดแต่ง แพทย์จะทำการตัดแต่งกระดูกของนิ้วที่เหลือและชิ้นส่วนที่ขาด เพื่อให้สามารถต่อเข้ากันได้อย่างพอดี
- การต่อเชื่อม โดยใช้กล้องจุลทรรศน์ แพทย์จะทำการต่อเชื่อมโครงสร้างต่าง ๆ ของนิ้ว ได้แก่
- เส้นเลือด เพื่อให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนที่ต่อกลับ
- เส้นประสาท เพื่อให้เกิดความรู้สึกกลับมา
- เส้นเอ็น เพื่อให้สามารถขยับนิ้วได้
- กล้ามเนื้อ เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของนิ้ว
- กระดูก เพื่อให้โครงสร้างของนิ้วมั่นคง
- การเย็บปิดแผล หลังจากต่อเชื่อมโครงสร้างต่างๆ แล้ว แพทย์จะทำการเย็บปิดแผล
การดูแลหลังการผ่าตัด
- การพักผ่อน ผู้ป่วยจะต้องพักผ่อนให้เพียงพอและหลีกเลี่ยงการใช้งานมือ
- การรับประทานยา ผู้ป่วยจะได้รับยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อ และยาลดปวด
- การทำกายภาพบำบัด เพื่อฟื้นฟูการเคลื่อนไหวและความแข็งแรงของนิ้ว
บางกรณีที่แพทย์อาจไม่แนะนำให้ทำการผ่าตัดต่อนิ้ว
- นิ้วที่ขาดมีภาวะเนื้อเยื่อบาดเจ็บรุนแรงมาก หากเนื้อเยื่อเสียหายมากเกินไป โอกาสที่นิ้วจะรอดและใช้งานได้ตามปกติจะน้อยลง
- นิ้วขาดเป็นหลายท่อน ในนิ้วเดียวกัน การผ่าตัดต่อกลับในกรณีนี้มีความซับซ้อนและอาจให้ผลลัพธ์ที่ไม่แน่นอน
- ผู้ป่วยมีโรคประจำตัว หรือภาวะการบาดเจ็บร่วมอื่นๆ ที่ทำให้ผู้ป่วยไม่ปลอดภัยต่อการผ่าตัด เช่น โรคหัวใจ โรคปอด หรือการบาดเจ็บรุนแรงในส่วนอื่นๆ ของร่างกาย
หากคุณหรือคนใกล้ชิดประสบอุบัติเหตุที่ทำให้นิ้วขาด ควรรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยทันที พร้อมเก็บรักษานิ้วที่ขาดอย่างถูกวิธี การผ่าตัดต่อนิ้วเป็นความหวังใหม่สำหรับผู้ป่วยที่สูญเสียนิ้ว หากได้รับการรักษาที่ถูกต้องและทันท่วงที ผู้ป่วยจะมีโอกาสที่จะกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ สามารถปรึกษาหรือสอบถามข้อมูลจากแพทย์ออนไลน์ได้เลย
ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย
บทความทางการแพทย์ศูนย์กระดูกและข้อ
