Glioblastoma (GBM) เนื้องอกในสมองที่มีความรุนแรง

เนื้องอกในสมอง เป็นโรคที่พบไม่บ่อยนัก เมื่อเทียบกับเนื้องอกของอวัยวะอื่น สามารถเกิดได้กับคนทุกอายุ ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ ทั้งเพศหญิงและเพศชาย เกิดได้ในทุกส่วนของสมอ ง มีทั้งเนื้องอกที่เป็นก้อนเนื้อธรรมดา ไปจนถึงชนิดร้ายแรง อย่างเนื้องอกในสมองที่มีชื่อว่า กลัยโอบลาสโตมา (Glioblastoma หรือ GBM) มะเร็งสมองที่ร้ายแรง เป็นเนื้องอกที่โต และแพร่กระจายเร็ว กลืนกินเข้าไปในเนื้อสมองปกติข้างเคียงได้ไว และทำให้เสียชีวิตในเวลาอันสั้น หากปวดศีรษะ และอาเจียนร่วมด้วย ชัก ไม่ว่าจะชักทั้งตัวหรือชักเฉพาะที่ โดยที่ไม่เคยเป็นโรคลมชักมาก่อน อย่านิ่งนอนใจ เข้ามาพบแพทย์เฉพาะทางด้านสมองและระบบประสาทเพื่อตรวจและรักษาอย่างทันที

รู้จักเนื้องอกในสมอง Glioblastoma

เนื้องอกในสมอง Glioblastoma หรือ GBM คือ เนื้องอกสมองชนิดร้ายแรง และจัดเป็นเนื้องอกที่เป็นมะเร็งสมองที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้ใหญ่ สามารถแพร่กระจายอย่างรวดเร็วไปยังส่วนอื่นๆ ของสมอง ที่พัฒนามาจากตัวเซลล์ประสาทชื่อว่า แอสโทรไซติก (Astrocyte) โดยเซลล์ชนิดนี้จะมีรูปร่างคล้ายดาว 5 แฉก และทำหน้าที่สำคัญคือ เป็นหน่วยสนับสนุนเซลล์สมองนิวรอน (Neuron) ทั้งด้านการให้อาหารและการซ่อมแซมโดยทั่วไปแล้วเนื้องอกชนิดนี้จะเกิดขึ้นได้ 2 แบบ คือ เกิดขึ้นเองได้ และกลายร่างมาจากเนื้องอกชนิดเนื้อดีบางชนิดที่เป็นมานาน

> กลับสารบัญ

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของเนื้องอกในสมอง Glioblastoma

สาเหตุของเนื้องอกในสมอง Glioblastoma ยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ปัจจัยเสี่ยงที่เพิ่มโอกาสของเนื้องอกในสมอง Glioblastoma ได้แก่

1. เคยได้รับการฉายแสงบริเวณที่ต้นคอหรือศีรษะมาก่อน แล้วทำให้เกิดเนื้องอกในระบบประสาทได้ในระยะ 5 หรือ 10 ปีตามมา

2. ความเสี่ยงจากการสัมผัสกับตัวทำละลายเคมีต่างๆ โดยเฉพาะสารกำจัดศัตรูพืช น้ำมัน รวมถึงพลาสติกไวนิลคลอไรด์ (PVC)
3. ประวัติการเป็นโรคเนื้องอกสมองในครอบครัว
4. การได้รับสัมผัสรังสีหรือสารกำมันตภาพ

> กลับสารบัญ

อาการแสดงของเนื้องอกในสมอง Glioblastoma

เนื้องอกในสมองมักจะมาด้วยอาการที่หลากหลายขึ้นกับตำแหน่งของเนื้องอกในสมอง โดยที่อาการที่พบบ่อยที่สุดในเนื้องอกในสมอง Glioblastoma คือ

• อาการปวดศีรษะ และอาเจียนร่วมด้วย
• มีอาการชัก ไม่ว่าจะชักทั้งตัวหรือชักเฉพาะที่ โดยที่ไม่เคยเป็นโรคลมชักมาก่อน
• การเสียประสิทธิภาพการทำงานของระบบประสาท โดยเฉพาะการควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อแขน ขา และกล้ามเนื้อลาย
• เห็นภาพซ้อน
• การสูญเสียการรับสัมผัส การสูญเสียการมองเห็น การมองเห็นผิดปกติ การได้ยินผิดปกติ
• อัมพฤกษ์ครึ่งซีก (hemiparesis)

> กลับสารบัญ

การวินิจฉัยเนื้องอกในสมอง Glioblastoma

โดยเบื้องต้นแพทย์จะทำการตรวจร่างกายอย่างละเอียด และหากสงสัยว่าอาจมีเนื้องอกในสมอง จะต้องทำการตรวจด้วยการเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าของสมอง (MRI Brain) เพื่อสร้างภาพถ่ายโครงสร้างภายในสมองและเนื้องอก ที่มีความละเอียดที่มากกว่าภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) หากพบว่ามีเนื้องอกในสมอง หรือเนื้อเยื่อผิดปกติ แพทย์อาจทำการตัดชิ้นเนื้อเพื่อส่งตรวจวินิจฉัยหาความผิดปกติของเนื้อเยื่อว่าเป็นเนื้องอกชนิดใด รุนแรงระดับไหน เพื่อวางแผนทำการรักษาต่อไป

> กลับสารบัญ

การรักษาเนื้องอกในสมอง Glioblastoma

แม้ว่าในปัจจุบันอาจยังไม่มีวิธีการใดที่สามารถรักษาเนื้องอกในสมอง Glioblastoma ให้หายขาดได้ แต่ก็มีวิธีมาตรฐานที่สามารถช่วยยืดอายุและเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วยได้

ซึ่ง การผ่าตัด จะเป็นวิธีหลักในการรักษา โดยแพทย์จะผ่าตัดเพื่อกำจัดเนื้องอกออกให้ได้มากที่สุด เท่าที่สามารถเอาออกได้ เพื่อลดความบาดเจ็บที่เนื้อสมอง โดยให้กระทบต่อการทำงานของระบบประสาทน้อยที่สุด เนื่องจากความสามารถของเนื้องงอกในสมอง Glioblastoma ที่สามารถเข้าไปรุกรานบริเวณของเนื้อสมองปกติด้วย ทำให้การตัดสินใจที่จะตัดเนื้องอกออกทั้งหมดนั้นอาจทำไม่ได้ในทุกกรณี โดยเฉพาะในบางรายที่ Glioblastoma เข้าไปปนอยู่กับเส้นใยประสาทส่วนควบคุมเรื่องการเคลื่อนไหวของแขนขา การตัดเอาเนื้องอกในผู้ป่วยกลุ่มนี้ออกมากเกิน ก็อาจจะทำให้มีความพิการรุนแรงเกิดขึ้นได้

หลังจากการผ่าตัดและทราบชนิดของเนื้องอกแล้วผู้ป่วยจะต้องได้รับการฉายแสงร่วมกับการใช้ยาเคมีบำบัด เพื่อที่จะจัดการกับเซลล์เนื้องอกที่ยังหลงเหลืออยู่

> กลับสารบัญ

แม้ว่า เนื้องงอกในสมอง Glioblastoma จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ถ้าผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างรวดเร็ว ก็จะสามารถช่วยลดผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นได้ รวมไปถึงการช่วยยืดอายุของผู้ป่วยให้นานขึ้น

นพ.กิตติพิชญ์ แม้นถาวรศิริ
ประสาทศัลยศาสตร์
ศูนย์สมองและระบบประสาท

ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย