วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูกในอายุ 2-49 ปี ทางเลือกป้องกันไข้หวัดใหญ่โดยไม่ต้องฉีด

โรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza) ป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีน แต่หลายคนอาจลังเลเพราะกลัวเข็ม ทำให้พลาดโอกาสในการสร้างภูมิคุ้มกันที่สำคัญนี้ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก สำหรับอายุ 2-49 ปี เป็นทางเลือกใหม่สำหรับผู้ที่ไม่ต้องการฉีดยา ช่วยให้การป้องกันโรคทำได้ง่าย สะดวก และไม่เจ็บ พร้อมทั้งกระตุ้นภูมิคุ้มกันในระบบทางเดินหายใจ ซึ่งเป็นจุดแรกที่ไวรัสเข้าสู่ร่างกาย วัคซีนรูปแบบใหม่นี้ไม่เพียงตอบโจทย์ด้านความสะดวกสบาย แต่ยังมีประสิทธิภาพสูงในการลดโอกาสการติดเชื้อและแพร่กระจายของไวรัสไข้หวัดใหญ่ได้

โรคไข้หวัดใหญ่ เป็นอย่างไร

โรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza) เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่แพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วผ่านการไอ จาม หรือสัมผัสสิ่งของร่วมกัน พบได้บ่อยในทุกช่วงอายุ โดยเฉพาะในฤดูฝนหรือช่วงอากาศเปลี่ยนแปลง สามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้ การป้องกันด้วยการรับวัคซีนเป็นหนึ่งในวิธีที่ได้ผลและปลอดภัยที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเด็กและผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงสูงต่อภาวะแทรกซ้อน

> กลับสารบัญ

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก คืออะไร

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก ประกอบด้วยไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิดเชื้อเป็นที่ทำให้อ่อนแรง (Live Attenuated Influenza Vaccine – LAIV) โดยให้ผ่านการพ่นละอองเข้าสู่โพรงจมูกเพื่อเลียนแบบการติดเชื้อตามธรรมชาติ สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันตั้งแต่เยื่อบุในโพรงจมูก ไปจนถึงในกระแสเลือดและทั้งระบบในร่างกาย โดยวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก จะเป็นชนิด 3 สายพันธุ์ (สายพันธุ์ซีกโลกใต้ปี ค.ศ. 2025 จำนวน 3 สายพันธุ์ ได้แก่ A(H1N1), A(H3N2) และ B/Victoria lineage) และจะเปลี่ยนสายพันธุ์ทุกปีตามประกาศขององค์การอนามัยโลก (WHO)

> กลับสารบัญ

ประสิทธิภาพของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก

1. กระตุ้นภูมิคุ้มกันที่เยื่อบุโพรงจมูกชนิด IgA สร้างภูมิคุ้มกันแอนติบอดีชนิด IgA บริเวณทางเดินหายใจ ซึ่งเป็นด่านแรกในการป้องกันการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ (จำลองการติดเชื้อทางธรรมชาติ)
2. กระตุ้นภูมิคุ้มกันในระบบร่างกายชนิด IgG ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการป้องกันเชื้อไวรัสและลดความรุนแรงของโรค
3. กระตุ้นภูมิคุ้มกันระดับ T-cell ให้มีการกำจัดเชื้อไวรัสออกจากร่างกาย และสร้างภูมิคุ้มกันระยะยาว (memory cell)

> กลับสารบัญ

จุดเด่นของวัคซีนชนิดพ่นจมูก

• ประสิทธิภาพลดการป่วยไข้หวัดใหญ่ได้ถึง 88% ลดการนอนโรงพยาบาลได้ 63% ภูมิขึ้นตั้งแต่ 3-5 วันหลังพ่นวัคซีน
• เด็กที่ได้รับวัคซีนชนิดพ่นจมูก ป่วยเป็นไข้หวัดน้อยกว่าแบบฉีด 45%
• กระตุ้นภูมิคุ้มกันต่อเนื่องมีประสิทธิภาพยาวนาน 12 เดือน โดยไม่จำเป็นต้องรับวัคซีนซ้ำภายใน 1 ปี
• ให้ผลป้องกันที่ดีกับเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่มีเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยได้
• ไม่ต้องใช้เข็มฉีด ลดความกังวลและความเจ็บปวดในผู้ที่กลัวเข็ม โดยเฉพาะในเด็ก
• เสริมภูมิคุ้มกันเฉพาะที่ เพิ่มภูมิคุ้มกันบริเวณโพรงจมูกและทางเดินหายใจ ซึ่งเป็นจุดแรกที่เชื้อไวรัสเข้าสู่ร่างกาย
• ใช้งานสะดวก ขั้นตอนไม่นาน การให้วัคซีนใช้เวลาพ่นเพียงไม่กี่วินาที

> กลับสารบัญ

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูกเหมาะกับใคร

• เด็กอายุ 2-14 ปี ที่มีความกังวลและกลัวการฉีดยา โดย
  • เด็กที่อายุน้อยกว่า 9 ปี และได้รับวัคซีนครั้งแรก ต้องพ่น 2 ครั้ง ห่างกันประมาณ 1 เดือน หลังจากนั้นพ่นปีละ 1 ครั้ง
  • เด็กที่อายุมากกว่า 9 ปี พ่น ปีละ 1 ครั้ง
• วัยรุ่นและผู้ใหญ่ที่สุขภาพแข็งแรงอายุ 15-49 ปี พ่นปีละ 1 ครั้ง

> กลับสารบัญ

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม

ไม่แนะนำวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก ในกลุ่ม

1. ผู้ที่ตั้งครรภ์
2. ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือ กินยากดภูมิ
3. ผู้ที่มีประวัติหอบหืด
4. ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ปอดเรื้อรัง โรคหัวใจ โรคไต โรคตับ เบาหวาน
5. ผู้ที่รับประทานยาไวรัสไข้หวัดใหญ่มาก่อนมา ภายใน 3 สัปดาห์
6. ผู้ที่ต้องดูแลใกล้ชิด ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ
7. เด็กอายุ 2-17 ปี ที่อยู่ระหว่างใช้ยาแอสไพริน (Aspirin) หรือ ยาที่มีแอสไพรินเป็นส่วนประกอบ
8. ผู้มีประวัติแพ้วัคซีนไข้หวัดใหญ่อย่างรุนแรงมาก่อน
9. ผู้ที่แพ้วัคซีนหรือส่วนประกอบของวัคซีนนี้
10. ผู้ที่มีอายุ ต่ำกว่า 2 ปี และผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป

> กลับสารบัญ

ผลข้างเคียง

น้ำมูกไหล แน่นจมูก จาม ระคายคอ ไอ ปวดศีรษะ

> กลับสารบัญ

คำแนะนำหลังรับวัคซีน

หลังรับวัคซีนพ่นจมูก หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดผู้ป่วยหรือภูมิคุ้มกันต่ำอย่างน้อย 1 สัปดาห์

> กลับสารบัญ

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นจมูก เป็นทางเลือกใหม่ที่สะดวก ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพ การรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปีสามารถช่วยลดโอกาสเกิดโรคและภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิผล ทั้งนี้ก่อนรับวัคซีนชนิดพ่นจมูกควรปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้งเพื่อประเมินความเหมาะสมและความปลอดภัยในแต่ละบุคคล