ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปป้องกันไวรัส RSV ในเด็กแรกเกิด - 24 เดือน

เชื้อไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) เป็นเชื้อไวรัสที่ก่อโรคทางเดินหายใจเฉียบพลัน โดยเฉพาะในทารก และเด็กเล็ก ซึ่งการติดเชื้อครั้งแรกอาจส่งผลให้เกิดอาการรุนแรง เช่น ปอดอักเสบ หลอดลมฝอยอักเสบ เป็นต้น ร้อยละ1-3 ต้องรักษาตัวในโรงพยาบาล ตลอดจนอาจเสียชีวิตได้ ในประเทศไทยฤดูกาลระบาดของ RSV คือช่วงมิถุนายน – ตุลาคม ปัจจุบัน RSV ยังไม่มียารักษาจำเพาะ ดังนั้นการป้องกันโรคจึงมีความสำคัญ ในปัจจุบันมีทางเลือกสามารถป้องกันการติดเชื้อไวรัส RSV ในทารกและเด็กเล็ก ได้โดยการฉีดภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป (monoclonal antibodies) ในเด็กแรกเกิด - 24 เดือน ลดโอกาสในการติดเชื้อ ลดความรุนแรงของโรค

ทำไม RSV จึงรุนแรงในทารกแรกเกิด - 2 ปี

เพราะขนาดของทางเดินหายใจในเด็กแรกเกิด - 2 ปี มีขนาดเล็กมาก เมื่อติดเชื้อไวรัส RSV ทำให้เกิดการอักเสบของหลอดลมฝอยและถุงลมในปอด จะทำให้มีเสมหะมาก ทางเดินหายใจจะยิ่งบวม และแคบลง รวมทั้งความสามารถในการไอ ขับเสมหะด้วยตัวเองยังไม่สามารถทำได้ดี อาการในเด็กเล็กจึงมักรุนแรง และเกิดภาวะหายใจล้มเหลวได้ นอกจากนี้ยังมีโอกาสเกิดโรคหอบหืดได้ในอนาคต

> กลับสารบัญ

ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV เป็นอย่างไร

ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป คือ antibodies สำเร็จรูปที่สร้างมาเรียบร้อยแล้ว ฉีดเข้าสู่ร่างกาย พร้อมต่อสู้กับเชื้อโรค RSV ได้เลย ช่วยป้องกันหรือลดความรุนแรงของโรคได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งต่างจากวัคซีนเมื่อฉีดเข้าไป ต้องให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน (antibody) ขึ้นมาเองแล้วถึงทำการต่อสู้กับเชื้อโรค ซึ่งต้องใช้ระยะเวลาถึงจะเริ่มป้องกันได้ ปัจจุบันมีชนิด long-acting monoclonal antibodies คือ Nirsevimab ซึ่งขึ้นทะเบียนในไทยแล้ว

> กลับสารบัญ

ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV (Nirsevimab) ในเด็กมีประสิทธิภาพอย่างไร

ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปชนิดนี้สมมารถป้องกันการติดเชื้อไว้รัส RSV ได้ยาวนานถึง 5 เดือน ซึ่งครอบคลุมระยะเวลาในช่วงการระบาดของเชื้อไวรัส RSV ในประเทศไทย คือ เดือนมิถุนายน-ตุลาคม

• ลดความเสี่ยงนอนโรงพยาบาล 83.2%
• ลดโอกาสติดเชื้อ RSV 79.5%
• ลดความรุนแรงที่ต้องใส่เครื่องช่วยหายใจในไอซียู 75.3%

> กลับสารบัญ

อายุที่สามารถฉีดภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV (Nirsevimab)

แนะนำฉีดก่อนเข้าฤดูระบาดของประเทศไทย คือ เดือนมิถุนายน - ตุลาคม มีแนวทางการฉีด ดังนี้

• สำหรับเด็กแรกเกิด - 12 เดือน โดย ฉีด 1 เข็ม (จำนวน 1 ครั้ง)
• สำหรับเด็กอายุ 12 - 24 เดือน โดย ฉีด 2 เข็ม (จำนวน 1 ครั้ง ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ 2 ตำแหน่ง)

> กลับสารบัญ

ผลข้างเคียง

ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV (Nirsevimab) มีความปลอดภัยสูง เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์พบได้น้อย และมักมีอาการเพียงเล็กน้อย ที่พบบ่อยได้แก่ ผื่น (ร้อยละ0.9) ปฏิกิริยาบริเวณที่ฉีด (ร้อยละ 0.3) ไม่พบความแตกต่างของอาการไม่พึงประสงค์ในกลุ่มที่ได้รับ nirsevimab เทียบกับกลุ่มที่ได้รับ palivizumab และกลุ่มที่ได้รับยาหลอก ไม่มีรายงานการเสียชีวิตหรืออาการแพ้รุนแรง (anaphylaxis)

> กลับสารบัญ

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม

ข้อแนะนำในการฉีดภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV (Nirsevimab)

• สำหรับเด็กที่ยืนยันติดเชื้อ RSV ในฤดูกาลนั้นๆ แล้ว โดยทั่วไปไม่แนะนำให้ฉีดภูมิคุ้มกัน RSV ในฤดูกาลดังกล่าว โดยสามารถฉีดได้ในฤดูกาลถัดไป หากยังอยู่ในช่วงวัยที่แนะนำ คือ เด็กแรกเกิด - 24 เดือน
• สามารถให้ภูมิคุ้มกันสําเร็จรูปร่วมกับวัคซีนตามวัยได้ และไม่ต้องมีการเว้นระยะห่างกับวัคซีนทุกชนิดรวมถึงวัคซีนชนิดเชื้อมีชีวิต เนื่องจากไม่รบกวนการสร้างภูมิคุ้มกันต่อวัคซีน
• ในกรณีเด็กเจ็บป่วยไม่สบายให้พิจารณาเลื่อนการฉีดเหมือนการฉีดวัคซีนตามวัย
• ในทารกที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล หากมีข้อบ่งชี้ในการให้ภูมิคุ้มกันสําเร็จรูปสามารถให้ได้เมื่ออาการทางคลินิกคงที่แล้ว

> กลับสารบัญ

ข้อห้ามในการฉีด

ห้ามให้ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV ในรายที่มีประวัติแพ้อย่างรุนแรง เช่น anaphylaxis ต่อ nirsevimab และส่วนประกอบ เช่น arginine, histidine

> กลับสารบัญ

ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป RSV เป็นวิธีการป้องกันไวรัส RSV ที่มีประสิทธิภาพ มีความสำคัญสำหรับการสร้างภูมิคุ้มกันให้ทารกแรกเกิดถึงสองปี แม้ว่าจะไม่ได้กระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเองแบบวัคซีน แต่สามารถช่วยลดความรุนแรงของโรค และลดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงของโรคได้ หากคุณต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้ภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปในเด็ก สามารถติอต่อสอบถามได้ที่ ศูนย์สุขภาพเด็ก ชั้น 2 โทร. 0-2450-9999 ต่อ 1121-1122