ข้อแนะนำในการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ (Avoid Allergens)
ศูนย์ : ศูนย์ภูมิแพ้, ศูนย์สุขภาพเด็ก
บทความโดย : พญ. วราลี ผดุงพรรค
-01.jpg)
การหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ (Avoid Allergens) เป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับผู้ป่วยโรคภูมิแพ้ โดยเฉพาะสารก่อภูมิแพ้ที่อยู่ในอากาศ ในฝุ่นละอองตามบ้าน โดยที่มักพบบ่อย ได้แก่ ไรฝุ่น สัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข และ แมว ละอองเกสรต้นไม้ ดอกไม้และหญ้า แมลงสาบ และเชื้อราในบ้าน ซึ่งก่อให้เกิดการระคายเคืองทางเดินหายใจ โรคภูมิแพ้จมูกอักเสบ ส่งผลให้มีอาการแพ้เกิดขึ้น เช่น น้ำมูกไหล จาม คันตา คันจมูก คัดจมูก หายใจลำบาก มีผื่นตามผิวหนัง เป็นต้น ฉะนั้น สิ่งสำคัญในการรักษาโรคภูมิแพ้คือการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้เพื่อลดอาการของโรคนั่นเอง
สารบัญ
ข้อแนะนำในการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ที่พบบ่อย มีวิธีการดังนี้
ไรฝุ่น
การกำจัดไรฝุ่นให้หมดไปทำได้ยาก ต้องอาศัยความสม่ำเสมอ เช่น ทำความสะอาดอุปกรณ์เครื่องนอนสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง โดยซักในน้ำร้อน 60 องศาเซลเซียส นานอย่างน้อย 30 นาที หรือแช่ไว้ในน้ำร้อนก่อนแล้วจึงไปซัก, การห่อหุ้มที่นอนและหมอนด้วยวัสดุกันไรฝุ่น เช่น ผ้าคลุมทอแน่นกันไรฝุ่น จะช่วยลดปริมาณไรฝุ่นที่จะก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้ได้ ควรทำความสะอาดผ้าม่านโดยซักด้วยความร้อนเช่นเดียวกับที่นอน พรม ก็มีไรฝุ่นเยอะ ฉะนั้นผู้ป่วยภูมิแพ้ไม่ควรใช้พรม ตุ๊กตาขนหรือนุ่นก็มีไรฝุ่นเยอะ ควรเลิกใช้หรือถ้าจำเป็นต้องซักน้ำร้อนทุกสัปดาห์, อย่ามองข้ามฝุ่นรอบๆ ที่นอน เช่น กองหนังสือบนหัวเตียง กระดาษเอกสารใต้เตียงที่มีฝุ่นได้เอาออกไป, การหมั่นปัดกวาดเช็ดถูบ้าน โดยเฉพาะบริเวณห้องนอนเป็นวิธีการลดปริมาณไรฝุ่นง่ายๆ ที่ควรทำเป็นจำ
สัตว์เลี้ยง
หากทราบว่าแพ้สัตว์ชนิดใด ก็ไม่ควรเลี้ยงสัตว์ชนิดนั้นยกเว้นเลี่ยงไม่ได้จริงๆ ก็อาจลดโอกาสสัมผัส เช่น สร้างที่อยู่เป็นสัดส่วนให้กับสัตว์เลี้ยงไม่นำสัตว์เลี้ยงเข้าบ้านหรือในห้องนอน, นำเครื่องใช้ของสัตว์เลี้ยงออกจากบ้าน, ใช้เครื่องดูดฝุ่นทำความสะอาดบ้าน พรม เป็นประจำ, จัดบ้านให้ระบายอากาศได้ดี ใช้เครื่องกรองอากาศ HEPA filter ในห้องนอนเปลี่ยนเสื้อผ้าทุกครั้งเมื่อสัมผัสสัตว์เลี้ยง, ควรอาบน้ำให้สัตว์เลี้ยงอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง
ละอองเกสร ต้นไม้ ดอกไม้และหญ้า
สามารถลดการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้ชนิดนี้ได้โดยสวมแว่นตาและผ้าปิดปากปิดจมูกเมื่ออยู่ในบริเวณที่มีละอองเกสรมาก เช่น สนามหญ้า, ปิดหน้าต่างในช่วงที่ลดพัด มีละอองหญ้าฟุ้งกระจาย หรือ ช่วงเย็นซึ่งมีละอองเกสรมาก นอกจากนี้อาจใช้เครื่องกรองอากาศช่วยกรองละอองเกสรได้
แมลงสาบ
การป้องกันไม่ให้แมลงสาบมาอยู่ในบ้านสามารถทำได้โดยกำจัดแหล่งสะสมของขยะจำพวกเศษอาหาร ปิดรอยแตกที่พื้นห้องและเพดานไม่ให้แมลงสาบเข้ามาได้ ทำความสะอาดพื้นด้วยน้ำยาทำความสะอาด, ใช้ยากำจัดแมลงสาบ
เชื้อราในบ้าน
เนื่องจากเชื้อราชอบความชื้น และชอบอยู่ในเครื่องปรับอากาศ จึงสามารถลดการสัมผัสกับเชื้อราในบ้านได้โดย ใช้เครื่องกำจัดความชื้นถ้าความชื้นในบ้านมากกว่า 50% พยายามอย่าให้เกิดความชื้น หรือมีบริเวณอับทึบภายในบ้าน ตรวจเช็คระบบระบายอากาศ หรือเครื่องปรับอากาศในบ้านให้เหมาะสม, การไม่นำต้นไม้ ดอกไม้สด หรือแห้งไว้ในบ้าน ไม่ใช้พรม หรือวอลเปเปอร์ ก็สามารถลดการเกิดเชื้อราในบ้านได้
อย่างไรก็ตาม หากใครมีอาการ สงสัย หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่เสี่ยงต่อการเกิดภูมิแพ้ แนะนำให้มาพบแพทย์ เพื่อเข้ารับการทดสอบภูมิแพ้ วินิจฉัยสาเหตุของอาการ และดำเนินการรักษาต่อไป
