แบบทดสอบ MoCA และ TMSE คัดกรองภาวะสมองเสื่อม

โรคสมองเสื่อมเป็นหนึ่งในโรคที่พบในผู้สูงอายุที่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อความคิด พฤติกรรม ความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวัน ทั้งคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุเอง และบุคคลในครอบครัว รวมถึงผู้ที่เข้ามารับหน้าที่ดูแลอีกด้วย ดังนั้น การประเมินภาวะสมองเสื่อม เป็นการค้นหาผู้มีแนวโน้มหรือความเสี่ยงที่จะมีภาวะสมองเสื่อม ด้วยแบบทดสอบประเมินความคิดความเข้าใจของผู้ทดสอบว่ามีความผิดปกติทางสมอง หรือมีภาวะสมองเสื่อมหรือไม่ ได้แก่ แบบทดสอบ MoCA และ แบบทดสอบ TMSE เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยได้เข้ารับการบำบัดและรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ

แบบทดสอบ MoCA (Montreal Cognitive. Assessment)

แบบทดสอบ MoCA (Montreal Cognitive. Assessment) MoCA (Montreal Cognitive. Assessment) แบบประเมินภาวะพุทธิปัญญา ใช้ในกรณีที่หากซักประวัติแล้วไม่แน่ใจว่าผู้ป่วยมีภาวะสมองเสื่อมหรือไม่ ปัญหาความจำยังไม่ค่อยชัดและไม่เสียความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจำวัน แนะนำให้ใช้ MoCA test เพราะเป็นแบบทดสอบที่ออกแบบมาเฉพาะเพื่อช่วยวินิจฉัยปัญหาสมองเสื่อมในระยะแรก (Early dementia) จะเป็นการประเมินหน้าที่ของการทำงานของสมองด้านต่างๆ ได้แก่ ความตั้งใจ (Attention), สมาธิ (Concentration), การบริหารจัดการ (executive function), ความจำ (Memory), ทักษะสัมพันธ์ของสายตากับการสร้างรูปแบบ(Visuoconstruction), ความคิดรวบยอด (Conceptual Thinking), การคิดคำนวณ (Calculation) และการรับรู้สภาวะรอบตัว (orientation) โดยปกติแล้วจะใช้เวลาประมาณ 10 - 15 นาที โดยมีคะแนนเต็ม 30 คะแนน ถ้าได้คะแนนตั้งแต่ 25 คะแนนขึ้นไปถือว่าปกติ

> กลับสารบัญ

แบบทดสอบ TMSE (Thai Mental State Examination)

TMSE (Thai Mental State Examination) แบบการตรวจสภาพจิตแบบย่อ ใช้ทดสอบการทำงานของสมองด้านความรู้ ความเข้าใจ ซึ่งใช้กันอย่างแพร่หลายในการคัดกรองผู้ป่วยสมองเสื่อม ในการจำแนกความบกพร่องในการทำหน้าที่ของสมองด้านความรู้ ความเข้าใจและอาการสมองเสื่อมในผู้สูงอายุไทย จะใช้ในกรณีที่พบว่าผู้ป่วยมีอาการหลงลืมชัดเจน เช่น ลืมชื่อสิ่งของ ลืมวิธีการใช้ หรือลืมสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่นาน โดยอาการเหล่านั้นไม่ได้เกิดจากสาเหตุอื่น โดยมีคะแนนเต็ม 30 คะแนน ถ้าได้คะแนนตั้งแต่ 26 คะแนนขึ้นไปถือว่าปกติ

> กลับสารบัญ

การแปลผลการตรวจ

การทำแบบประเมินเป็นการคัดกรองเบื้องต้นว่าผู้ป่วยเริ่มเข้าสู่ภาวะสมองเสื่อมระยะแรกหรือไม่ เมื่อเทียบกับคนปกติ และอาจช่วยบอกได้ว่าสูญเสียการทำงานของสมองด้านใด เช่น สูญเสียการความจำเด่น หรือ เสียการใช้ภาษาเด่น เป็นต้น แต่ไม่สามารถวินิจฉัยสาเหตุภาวะสมองเสื่อมได้ รวมทั้งการจะบอกได้ว่าผู้ป่วยเป็นโรคสมองเสื่อมนั้น จะต้องดูผลการตรวจอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น การประเมินความสามารถในการดูแลตนเอง อาการแสดงต่างๆ และอาจต้องมีการตรวจเพิ่มเติมอื่นๆ เช่น การตรวจดลือดทางห้องปฏิบัติการ เพื่อหาสาเหตุอื่นที่อาจทำให้ความจำถดถอย เช่น ต่อมไทรอยด์ทำงานลดลง เกลือแร่ผิดปกติ เป็นต้น การตรวจเอกซเรย์สมอง อาจเป็นการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) หรือการตรวจภาพสมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า Magnetic Resonance Imaging (MRI) โดยไม่ได้ยึดแต่เพียงคะแนนของแบบทดสอบสมองอย่างเดียวเท่านั้นในการวินิจฉัยภาวะสมองเสื่อม

> กลับสารบัญ

สำหรับใครที่สงสัยว่าผู้สูงอายุในครอบครัว หรือคนใกล้ชิดอาจมีภาวะสมองเสื่อม หรือมีอาการหลง ๆ ลืม ๆ สามารถเข้ามารับการทดสอบ พร้อมทั้งปรึกษาภาวะสมองเสื่อมกับแพทย์เฉพาะทางสมองและระบบประสาทได้ เพราะเมื่อรู้ก่อนจะสามารถช่วยป้องกันและช่วยให้ผู้ป่วยเข้ารับการบำบัดรักษาได้อย่างทันท่วงที

พญ.รุ่งทิพย์ ชัยธีรกิจ
ประสาทวิทยา
ศูนย์สมองและระบบประสาท

ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย