ไขข้อสงสัย อัลตราซาวด์ทารกในครรภ์ แต่ละแบบต่างกันอย่างไร
ศูนย์ : ศูนย์สุขภาพสตรี
เชื่อได้ว่าคุณแม่หลายท่านคงจะมีคำถามและข้อสงสัยมากมาย ในระหว่างที่ลูกน้อยกำลังเจริญเติบโตอยู่ในท้อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการตั้งครรภ์เป็นครั้งแรก ยกตัวอย่างเช่น ลูกของเราเป็นเพศไหน หน้าตาเป็นอย่างไร อวัยวะครบถ้วนสมบูรณ์ดีหรือไม่ เป็นต้น โดยสิ่งที่จะสามารถคลายทุกข้อสงสัยได้ดีที่สุด คือ การอัลตราซาวด์ทารกในครรภ์
ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่า อัลตราซาวด์ (Ultrasound) นั้นเป็นคลื่นเสียงชนิดหนึ่ง ซึ่งมีความถี่สูงเกินกว่า 20,000 Hz คลื่นเสียงอัลตราซาวด์นี้ปัจจุบันได้ถูกนำมาพัฒนาเป็นเครื่องมือใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ มากมาย รวมทั้งในทางการแพทย์ โดยพัฒนาอัลตราซาวด์มาใช้ในการตรวจวินิจฉัยโรคต่างๆ จนกลายมาเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์มากสำหรับแพทย์และผู้ป่วย ทั้งนี้ยังสามารถตรวจดูทารกที่อยู่ในครรภ์ได้อีกด้วยว่ามีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงหรือไม่ แต่ด้วยในปัจจุบันมีการทำอัลตราซาวด์หลายแบบ ไม่ว่าจะเป็นแบบ 2 มิติ 3 มิติ และ 4 มิติ โดยรูปแบบการเห็นทารกในครรภ์นั้นแตกต่างกันไป เรามาดูกันว่าความแตกต่างของการทำอัลตราซาวด์แต่ละแบบ ต่างกันอย่างไร
อัลตราซาวด์ 2 มิติ
การทำอัลตราซาวด์ประเภทนี้นั้น ภาพที่ได้จะเป็นภาพ 2 มิติ เป็นภาพตัดขวางทีละภาพ ตามแนวของคลื่นเสียงความถี่สูงที่ส่งออกไปในแนวระนาบ ได้แก่ มิติที่ 1 คือความกว้าง มิติที่ 2 คือ ความยาว โดยภาพที่ได้จะเป็นเพียงภาพเงาขาว-ดำแสดงให้เห็นทารกในครรภ์ที่ไม่มีความลึกหรือความตื้นใดๆ และไม่สามารถมองเห็นหน้าทารกได้ชัดเจน คุณพ่อคุณแม่อาจจะไม่เข้าใจภาพและมองภาพไม่ออกตามที่แพทย์บอก
อัลตราซาวด์ 3 มิติ
หลักการทำงานของเครื่องอัลตราซาวด์ 3 มิติ จะมีความซับซ้อนเพิ่มขึ้นจาก 2 มิติ คือ จะแสดงความกว้าง ความสูง และความลึก โดยที่หัวตรวจจะส่งคลื่นเสียงความถี่สูงที่ส่งผ่านมาในมุมที่แตกต่างกัน แล้วรับสัญญาณคลื่นเสียงสะท้อนกลับออกมา ทำการประมวลวิเคราะห์ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ซับซ้อน ซึ่งภาพที่ได้ออกมาจะเป็นภาพพื้นผิวของทารก หรือเป็นภาพอวัยวะภายในทารก คุณพ่อคุณแม่จะเห็นทั้งรูปร่างและรูปทรงของทารกที่เหมือนจริงมากขึ้น รวมทั้งเห็นใบหน้าและรายละเอียดของทารกชัดเจนกว่าภาพถ่าย 2 มิติ ทำให้คาดเดาได้ว่าเมื่อเด็กคลอดออกมาแล้วจะมีหน้าตาอย่างไร และสามารถเข้าใจรูปภาพได้ง่ายขึ้นไม่จำเป็นต้องใช้จินตนาการมากเหมือนรูปถ่าย 2 มิติ
อัลตราซาวด์ 4 มิติ
มีหลักการคล้ายคลึงกับอัลตราซาวด์ 3 มิติ แต่มีการประมวลผลที่ซับซ้อนขึ้น และมีการเพิ่มมิติที่ 4 ขึ้นมา ได้แก่ “เวลา” นอกจากคุณพ่อคุณแม่จะได้เห็นทารกในแบบภาพ 3 มิติแล้ว เครื่องตรวจอัลตราซาวด์ 4 มิติจะนำภาพ 3 มิติมาแสดงผลเรียงต่อกันกลายเป็นภาพเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นในขณะนั้นโดยใช้คลื่นสียง เหมือนกับเราได้เห็นทารกในครรภ์แบบ Real Time ซึ่งการอัลตราซาวด์แบบนี้จะช่วยให้เราสามารถศึกษาพฤติกรรมต่างๆ ของทารกในครรภ์ไม่ว่าจะเป็นการหาว ดูดนิ้ว อ้าปาก ขยับนิ้ว หรือการยิ้ม ได้อย่างชัดเจน และคุณพ่อคุณแม่ก็จะเห็นทารกได้แทบจะเหมือนจริงเลย ทั้งนี้ยังทำให้ได้ข้อมูลและรายละเอียดที่มากขึ้น โดยเฉพาะเรื่องของความผิดปกติที่พื้นผิว เช่น ปากแหว่ง หรือเนื้องอกที่ผิวบางชนิด ซึ่งเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยความผิดปกติบางอย่างได้
แม้ว่าการตรวจอัลตราซาวด์จะมีให้เลือกหลากหลายแบบ แต่ทุกแบบก็บ่งบอกในสิ่งเดียวกัน คือ พัฒนาการของทารกในครรภ์ ความสมบูรณ์ รวมถึงความผิดปกติต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ แต่ถ้าอยากเห็นทารกในครรภ์อย่างชัดเจนแบบภาพเคลื่อนไหวการทำอัลตราซาวด์ 4 มิติ ถือเป็นทางเลือกที่น่าสนใจค่ะ
บทความทางการแพทย์ศูนย์สุขภาพสตรี