ข้อเข่าเสื่อม ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า ช่วยลดอาการปวดเข่า ได้จริงหรือ?
ศูนย์ : ศูนย์กระดูกและข้อ
บทความโดย : นพ. นิธิวุฒิ ปิ่นสิรานนท์
ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อม จะมีอาการแรกเริ่ม คือ ปวดเป็นๆ หายๆ เมื่อพักการใช้เข่า อาการปวดจะทุเลา และปวดมากขึ้นเมื่อมีการใช้งานข้อมากขึ้น ในรายที่เป็นมากจะปวดตลอดเวลา ข้อฝืด ใช้งานไม่ถนัด ข้อผิดรูป ข้อเข่าจะเปลี่ยนรูปร่างไปจากเดิม เข่าบวมโต หรือบางรายมีขาโก่งออก แทนที่ผิวข้อเข่าเดิมที่เสื่อมชำรุดไป ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเป็นอย่างมาก การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมมีหลายวิธี โดยการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า หรือ ฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า เป็นหนึ่งวิธีการรักษากลุ่มข้อเข่าเสื่อมระยะเริ่มต้น-ปานกลาง เป็นทางเลือกการรักษาที่ทำได้ง่าย ช่วยลดอาการปวดเข่าได้ดี ชะลอการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าออกไปได้
สารบัญ
- ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม
- น้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า หรือ น้ำเลี้ยงข้อเข่าคืออะไร
- คุณสมบัติและข้อดีของน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า
- ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าเหมาะกับใคร
- ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าอยู่ได้กี่ปี ต้องฉีดกี่เข็ม
- คำแนะนำหลังฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า รักษาข้อเข่าเสื่อม
- ข้อยกเว้นสำหรับการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า
- ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าที่ไหนดี
- ปรึกษาแพทย์ออนไลน์ ไม่เสียค่าใช้จ่าย
ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม
ด้วยอายุที่เพิ่มมากขึ้น มีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน หรือมีการใช้ข้อเข่าอย่างหนักเป็นประจำ รวมถึงมีกรรมพันธุ์ที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อมมาก่อน สิ่งเหล่านี้นับเป็นปัจจัยทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม เนื่องจากข้อเข่าเป็นข้อที่มีขนาดใหญ่และต้องรับน้ำหนักของร่างกายโดยตรง และต้องเคลื่อนไหวตลอดเวลา ทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อมได้ง่ายขึ้นนั่นเอง โรคข้อเข่าเสื่อม เริ่มจากมีอาการปวดเมื่อยเวลาใช้งานข้อเข่า บางครั้งมีเสียงดังกรอบแกรบเวลาเคลื่อนไหว มีอาการข้อตึงหรือข้อติดเวลาใช้งานนาน ๆ และเมื่อเป็นมากจนกระดูกผิวข้อสึก จะทำให้มีอาการปวดมาก และอาจมีข้อเข่าผิดรูปได้ พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ
น้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า หรือ น้ำเลี้ยงข้อเข่าคืออะไร
ตามปกติแล้ว น้ำไขข้อที่หล่อเลี้ยงข้อเข่าจะทำหน้าที่เหมือนน้ำมันที่ช่วยหล่อลื่นให้กระดูกเคลื่อนไหวได้ราบรื่น แต่ผู้ที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อม น้ำเลี้ยงข้อจะมีความผิดปกติ คือ มีความเข้มข้นและความยืดหยุ่นลดน้อยลง เนื่องจากสาร Hyaluronic เสื่อมคุณภาพ กระดูกอ่อนผิวข้อถูกทำลายลงเรื่อยๆ ทำให้เกิดอาการปวด บวม อักเสบภายในข้อ และเคลื่อนไหวไม่สะดวก
คุณสมบัติและข้อดีของน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า
น้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า หรือ น้ำเลี้ยงข้อเข่า เป็นสารสังเคราะห์ขึ้นมาเพื่อเลียนแบบให้ใกล้เคียงกับน้ำข้อเข่าธรรมชาติ ซึ่งเป็นสารสกัดของ Hyaluronic Acid (HA) ที่เป็นส่วนประกอบหลักในน้ำเลี้ยงข้อปกติ ด้วยเหตุนี้น้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า จึงมีคุณสมบัติใกล้เคียงกับสารที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในเนื้อเยื่อของร่างกาย การฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า จะช่วยปรับคุณภาพและสมดุลของปริมาณน้ำในข้อเข่า น้ำเลี้ยงข้อเข่ามีฤทธิ์ลดการอักเสบทำให้อาการปวดข้อลดลง สามารถเคลื่อนไหวเข่าได้ดีขึ้น การใช้ยาชนิดนี้อาจชะลอการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าออกไปได้
ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าเหมาะกับใคร
- ผู้สูงอายุกลุ่มข้อเข่าเสื่อมระยะเริ่มต้น ถึงระยะปานกลาง
- ผู้ป่วยที่มีโรคข้อเข่าเสื่อมระยะเริ่มต้น ถึงระยะปานกลาง ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบใช้ยา แต่ยังไม่ถึงขั้นต้องเข้ารับการผ่าตัด
- ผู้ป่วยที่มีโรคข้อเข่าเสื่อมที่มีอาการปวดข้อเข่าเรื้อรัง หรือปวดเป็นๆ หายๆ โดยไม่ประสงค์จะรับการผ่าตัด หรือไม่สามารถผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมได้
ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าอยู่ได้กี่ปี ต้องฉีดกี่เข็ม
การฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าจะมีประสิทธิภาพในการรักษาประมาณ 6 เดือน – 1 ปี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและการดูแลสุขภาพของผู้ป่วย เมื่อแพทย์วินิจฉัยการรักษาแล้วว่าให้ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า โดยแบ่งเป็น 2 ประเภท
1. แบบโมเลกุลเล็ก จะทำการฉีดยาเข้าข้อเข่าที่มีอาการปวดสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ติดต่อกัน 3-5 สัปดาห์ หรือ 3-5 เข็ม โดยแบ่งเป็นสัปดาห์ละ 1 หรือ 2 เข็มต่อครั้ง ทั้งนี้ขึ้นกับอาการ ความรุนแรง หลังฉีดยาจะช่วยลดการปวดข้อเข่า ผู้ป่วยสามารถขยับเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น
2. แบบโมเลกุลใหญ่ หรือฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าแบบ Single Shot โดยฉีดเพียงครั้งเดียว แต่สามารถลดอาการปวด อักเสบได้นาน 6-12 เดือน ซึ่งมีความสะดวกต่อผู้ป่วยในการเดินทาง ลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ หรือผลข้างเคียงจากการฉีดได้เป็นอย่างดี
คำแนะนำหลังฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า รักษาข้อเข่าเสื่อม
หลังฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า หรือน้ำเลี้ยงข้อเข่าแล้ว สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ แต่ควรหลีกเลี่ยงการเดินมากๆ ประมาณ 2-3 วัน เนื่องจากเป็นช่วงที่เรากำลังดูแลฟื้นฟูข้อเข่าอยู่ จึงควรดูแลข้อให้เต็มที่ โดยปกติแล้วการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าจะไม่มีผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย อาจพบเพียงอาการปวด บวม แดง เหมือนการฉีดยาทั่วไป ซึ่งจะหายได้เอง หรืออาจใช้การประคบเย็นเพื่อช่วยให้หายเร็วขึ้น และหลังฉีดยาควรพักการใช้ข้อเข่าอย่างน้อย 2 วัน
เมื่อผู้ป่วยได้รับการรักษาข้อเข่าเสื่อมด้วยการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าแล้ว ท่านจำเป็นจะต้องช่วยดูแลในส่วนอื่นๆ ด้วย เช่น การลดน้ำหนัก การออกกำลังกายเพื่อฟื้นฟูหัวเข่า เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพสูงสุดทำให้กลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ข้อยกเว้นสำหรับการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า
การรักษาข้อเข่าเสื่อมแบบนี้ไม่ได้เหมาะกับทุกคน เพราะหากข้อเข่าของคนไข้มีการติดเชื้อมาก่อน หรือเป็นโรคผิวหนังในบริเวณที่จะต้องฉีดยา แพทย์ก็จะพิจารณาเป็นการรักษาข้อเข่าเสื่อมด้วยวิธีอื่นแทน รวมทั้งไม่แนะนำให้ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมในระยะรุนแรงฉีด เพราะผลจากการรักษาจะออกมาได้ไม่ดีเท่าที่ควร
ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่าที่ไหนดี
การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมนั้นมีหลายวิธีด้วยกันขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วยเป็นหลัก ซึ่งการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า หรือ ฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่า คือหนึ่งในแนวทางที่นิยมใช้ในการรักษาเข่าเสื่อม ซึ่งทางศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลนครธน มีความเชี่ยวชาญด้านการดูแลรักษาข้อเข่าเสื่อม โดยทำการรักษาและทำหัตถการโดยแพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกและข้อทุกขั้นตอน
สำหรับผู้มีปัญหา ข้อเข่าเสื่อม ปวดเข่าจากอาการเข่าเสื่อม หรือมีข้อมูลที่อยากสอบถามเพิ่มเติม ในเรื่องที่เกี่ยวกับแนวทางการรักษาเข่าเสื่อม ด้วยการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า ทางศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลนครธน มีความพร้อม และมีบุคลากรทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญไว้รองรับ และคอยช่วยเหลือให้คำปรึกษา สามารถติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์ได้เลย
