ปวดฝ่าเท้า ส้นเท้าจากโรครองช้ำ รักษาด้วยคลื่นกระแทก (Shock Wave)

เพราะการเดินคือกิจวัตรประจำวันของทุกคน หากจู่ๆ เท้าข้างใดข้างหนึ่งเกิดอาการเจ็บขึ้นมาเราจะเดินอย่างปกติได้อย่างไร? โดยการเจ็บเท้านั้นอาจเกิดได้หลากหลายสาเหตุ โดยภาวะหนึ่งที่พบได้บ่อยสุด โรครองช้ำ ซึ่งจะมีอาการเจ็บบริเวณส้นเท้าข้างใดข้างหนึ่ง หรือทั้งสองข้าง หากปล่อยไว้อาจทำให้เดินไม่สะดวกได้ แต่อาการเหล่านี้สามารถรักษาได้ด้วยการใช้คลื่นกระแทก (Shock Wave) มีความปลอดภัยสูง มีประสิทธิผล และสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วขึ้น

โรครองช้ำเป็นอย่างไร

โรครองช้ำ หรือ โรคพังผืดใต้ฝ่าเท้าอักเสบ คือ การอักเสบของเอ็นที่ยึดระหว่างส้นเท้าและกระดูกนิ้วเท้า (Plantar Fascia) โดยอาการที่พบบ่อยคือ มีอาการปวดส้นเท้า หรือส่วนโค้งใกล้ส้นเท้า ซึ่งอาการเจ็บนี้มักเป็นมากช่วงเช้า หลังตื่นนอน เมื่อก้าวเท้าแรก แต่บางครั้งอาจปวดทั้งวัน หากยืนหรือเดินนานๆ

สาเหตุการเกิดโรครองช้ำ

โดยสาเหตุของการเกิดโรครองช้ำนั้นมาจากปัจจัยหลายๆ อย่าง ดังนี้

1. ผู้ที่มีฝ่าเท้าแบน หรือส่วนโค้งของเท้ามากผิดปกติ ทำให้เกิดการรับน้ำหนักที่ผิดปกติใต้ฝ่าเท้า
2. การยืนหรือเดินนานมากเกินไป
3. นักกีฬาที่ต้องใช้เท้ามากๆ หรือเพิ่มระยะวิ่งกะทันหัน
4. การมีน้ำหนักตัวมากเกินไป หรือมีน้ำหนักซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างมากในช่วงหนึ่งๆ ทำให้ฝ่าเท้าต้องรับน้ำหนักมากกว่าปกติ
5. ปัจจัยอื่นๆ เช่น การตึงของเอ็นร้อยหวาย เป็นต้น



การรักษารองช้ำด้วยคลื่นกระแทก (Shock Wave)

การรักษาโรครองช้ำ สามารถทำได้หลายวิธี เช่น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดำเนินชีวิต การรักษาด้วยการใช้ยา การปรับรองเท้าหรือใช้อุปกรณ์เสริม การรักษาด้วยเครื่องมือทางกายภาพ เป็นต้น โดยในบางรายแพทย์จะพิจารณาใช้การรักษาด้วยคลื่นกระแทก (Shock Wave) เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือด ลดการอักเสบและลดปวด

กระบวนการรักษาโรครองช้ำด้วยคลื่นกระแทก (Shockwave) นั้น มีหลักการทำงาน คือ การส่งผ่านคลื่นกระแทก (Shockwave) เข้าไปในบริเวณที่ปวด หรือที่มีการอักเสบ เพื่อกระตุ้นให้เกิดการบาดเจ็บใหม่เล็กๆ ที่ไม่เป็นอันตราย (Re-Injuries) ในบริเวณกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นที่มีปัญหา จากนั้นร่างกายจะเกิดกระบวนการซ่อมสร้างเนื้อเยื่อใหม่ (Re-Healing) นอกจากนี้ Shockwave ยังมีกลไกช่วยลดอาการปวดได้ โดยลดปริมาณสารสื่อประสาทที่ส่งสัญญาณปวดและกระตุ้นให้หลั่งสารลดปวด จึงเห็นผลได้ทันทีหลังรักษา (ในกรณีที่เป็นในระดับความรุนแรงเล็กน้อยหรือเพิ่งเริ่มมีอาการ) มักใช้ประมาณ 1000 – 3000 นัด ต่อ 1 จุดการรักษา

จากนั้นควรเว้นระยะห่างการรักษาครั้งถัดไปประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อให้เวลาร่างกายซ่อมแซมการอักเสบเรื้อรังที่เป็นอยู่โดยธรรมชาติ โดยจำนวนครั้งในการรักษาทั้งหมดมักอยู่ที่ 6-8 ครั้งแล้วแต่ความรุนแรงของอาการ




อาการที่อาจเกิดขึ้นหลังการรักษาด้วยคลื่นกระแทก

หลังการรักษาด้วยคลื่นกระแทกผู้ป่วยบางรายอาจรู้สึกระบมเล็กน้อยในบริเวณที่ทำการรักษา แต่อย่างไรก็ตามอาการเหล่านี้จะค่อยๆ ดีขึ้นใน 1-2 วัน สามารถประคบเย็นและรับประทานยาร่วมด้วยเพื่อลดอาการข้างเคียงดังกล่าวได้




ข้อควรระวังและ/หรือข้อห้ามในการรักษาด้วยคลื่นกระแทก (Shock Wave)

• บริเวณที่มีเนื้องอก หรือการติดเชื้อของผิวหนัง
• บริเวณที่เพิ่งฉีดยาสเตียรอยด์มาไม่เกิน 6 สัปดาห์
• ผู้ที่มีภาวะลิ่มเลือดอุดตัน หรือเลือดออกง่ายกว่าปกติ
• หญิงตั้งครรภ์
• เด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี (ยกเว้นการรักษาโรคบางโรค เช่น osgood - schlatter disease) อย่างไรก็ตาม แพทย์ผู้ใช้การรักษาจะพิจารณาการรักษาด้วย Shock Wave ตามความเหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ละรายเป็นรายๆ ไป



คำแนะนำเพิ่มเติมในการรักษาโรครองช้ำ

นอกจากการรักษาอาการปวดฝ่าเท้าจากโรครองช้ำด้วยคลื่นกระแทก (Shock Wave) แล้ว ผู้ป่วยควรรักษาสาเหตุหรือปัจจัยที่ทำให้เกิดโรครองช้ำร่วมด้วย เช่น

• การใช้แผ่นรองส้นเท้าที่เหมาะสมกับรูปฝ่าเท้าของแต่ละคน
• ออกกำลังกายด้วยการยืดกล้ามเนื้อน่อง และยืดพังผืดใต้ฝ่าเท้าบ่อย ๆ
• ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้มากเกินไป เพื่อช่วยลดการรับน้ำหนักของ เช่น ใต้ฝ่าเท้า
• ประคบด้วยความร้อน หรือความในรายที่อักเสบเฉียบพลัน
• การรักษาด้วยยา

การรักษาโดยใช้คลื่นกระแทกเป็นทางเลือกที่ดีทางเลือกหนึ่งในการรักษาโดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาแบบประคับประคองด้วยวิธีอื่นมาแล้วแต่ไม่ได้ผลและไม่อยากผ่าตัด โดยมีประสิทธิผลในการรักษาที่ดี ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องหยุดการลงน้ำหนักในขาข้างนั้นๆ และช่วยเพิ่มโอกาสในการกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ใกล้เคียงปกติ

พญ.พรหทัย ต.ศรีวงษ์
เวชศาสตร์ฟื้นฟู
ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู

ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย